De kracht van yoga bij de ziekte van Parkinson

In Nederland hebben meer dan vijftigduizend mensen de ziekte van Parkinson, een progressieve, chronische hersenaandoening. Bewegen is goed voor iedereen, maar voor een parkinsonpatiënt is het extra belangrijk. Het op peil houden van conditie, kracht en balans heeft een positief effect op de gezondheid, waardoor patiënten gemiddeld langer zelfstandig kunnen blijven functioneren. Stichting Parkinson in Beweging biedt in Friesland bewegingsactiviteiten aan zoals dansen, Nordic Walking, boksen en yoga. Een jaar geleden bezocht ik een boksles, dit keer nam ik een kijkje in de yogastudio.

Bij yoga denken veel mensen aan lenige yogi’s in ingewikkelde houdingen. Toch kan iedereen yoga beoefenen. Het gaat niet om perfectie, maar om het versterken van het lichaam en het soepel maken en houden van de spieren. Daarnaast hebben de (ademhalings)oefeningen een kalmerend effect op het zenuwstelsel. Iedereen kan meedoen en zelf de grens aangeven. Ook als je ziek bent is yoga een hele toegankelijke manier van bewegen.

Yoga voor parkinsonpatiënten

Iedere maandagochtend geeft Myon Bolechowski namens Stichting Parkinson in Beweging yogales aan parkinsonpatiënten in haar eigen studio Yoga Samtosa in Leeuwarden. De groep is nog niet zo lang geleden gestart en daarom is het een klein groepje. Alie, Ina en Gelt praten voor de les nog even bij in de gezellige huiskamer van Samtosa. Het uitwisselen van ervaringen met lotgenoten is een belangrijke reden om mee te doen aan deze speciale yogales. “En niemand vindt het gek als je trilt.”

In de yogastudio liggen matjes en kussentjes klaar, maar Myon begint met rustige oefeningen op een stoel om de spieren los te maken. Daarna volgen staande balansoefeningen en zittende en liggende poses. Door goed gebruik te maken van de ademhaling komt er een flow in de bewegingen. Myon zegt regelmatig dat de deelnemers goed moeten voelen waar de grens ligt. Dat ze zelf invloed hebben op hoe ver ze gaan en dat het totaal niet belangrijk is om de bewegingen zo goed mogelijk te doen. Aan het einde mag iedereen nog even genieten van een lange ontspanning onder een dekentje en daarna is er een kopje thee.

Weinig verschil

In feite zie ik weinig verschil met een ‘gewone’ yogales. Het enige dat opvalt, is dat er minder wisselingen zijn tussen staan, liggen en zitten. Daarnaast houdt Myon goed in de gaten hoe het met iedereen gaat en legt ze als het nodig is een kussentje onder het hoofd voor meer comfort. “Veel parkinsonpatiënten kunnen ook prima een gewone yogales volgen”, zegt Myon. “Het is maar net wat je prettig vindt.” Ze heeft een speciale training gevolgd bij yoga4parkinson. “Ik vond het vooraf best wel een verantwoordelijkheid, ook met het oog op een eventueel valrisico. Maar het blijkt helemaal niet zo anders te zijn. Wel is het goed dat ik iets meer weet over de ziekte. Zo kunnen mensen met de ziekte van Parkinson bevriezen tijdens het lopen. Ik weet hoe ik daar mee om moet gaan. En ik geef iets minder ingewikkelde oefeningen, één taak tegelijk is het beste.” De aanwijzingen van Myon tijdens de les zijn heel duidelijk. Dat zijn ze overigens altijd. “Ik heb geleerd dat iemand die blind is ook mee moet kunnen doen.”

Moeheid en trillingen

Alle drie de deelnemers hebben last van trillingen. “Die zijn niet altijd zichtbaar, maar zitten ook van binnen”, legt Alie uit. “Ik voel veel onrust in mijn lichaam.” Moeheid is ook een vervelend symptoom. “Ik slaap overdag altijd even, anders houd ik het niet vol”, zegt Gelt. De dames knikken instemmend. Ze hebben heel bewust gekozen voor een speciale parkinsongroep. “Ooit gaan we achteruit”, zegt Ina. “Dan lijkt het me fijn om in deze groep te zitten.” Ze heeft net griep gehad en probeert na een flinke dip weer op te krabbelen. Ina heeft de ziekte nu vier jaar. “Ik beweeg meer dan voor de diagnose. Het nemen van initiatief wordt moeilijker door de ziekte. We hebben nog wel eens een schop onder de kont nodig om in actie te komen. Maar bewegen is zo belangrijk!” Gelt was architect en werkte dag en nacht. Hij weet sinds zes jaar dat hij Parkinson heeft. Yoga is nieuw voor hem; hij doet het sinds een half jaar. “Bij de fysiotherapeut werk ik aan kracht, hier aan ontspanning. Ik slaap erg slecht en het helpt om dan wat yogaoefeningen te doen om weer in slaap te vallen”. Alie heeft pas een half jaar geleden de diagnose gekregen. Dit is de derde les, maar yoga is bekend voor haar. “Het werkt net als uit dansen
gaan, je maakt je hele lichaam los. En het geeft een heerlijk ontspannen en blij gevoel, alsof je alles weer aan kunt.”

Een betere hersenfunctie

Helaas is de ziekte van Parkinson niet te genezen. Maar het is bewezen dat de hersenfunctie verbetert door regelmatig te bewegen. Daarbij maakt het niet zoveel uit wat je d t, als je maar beweegt. Yoga is een hele fijne manier om je spieren te trainen en tegelijkertijd tot rust te komen. “Dat gun ik andere parkinsonpatiëntenook”, besluit Ina. “Het zou jammer zijn als ze dit missen.” ■

Wil jij ervaren of yoga iets voor je is? Geef je dan op voor een gratis proefles via www.parkinsoninbeweging.nl. Liever eerst meer informatie? Stuur dan een mail naar
info@parkinsoninbeweging.nl.

Over de ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson uit zich op verschilende manieren. Dat geldt voor de symptomen, maar ook voor de ernst van de klachten. Iedereen heeft zijn of haar ‘eigen’ Parkinson. Lichamelijke symptomen zijn onder andere: trillen van handen, benen, kin of tong, trager wordende bewegingen, stijfheid van spieren en moeite met het bewaren van het evenwicht. Daarnaast kan er sprake zijn van trager denken, stemmingswisselingen en geen initiatief meer tonen. Een groot deel van deze symptomen wordt veroorzaakt door een tekort aan dopamine in de hersenen. Door deze stof kunnen hersendelen met elkaar communiceren en krijgt het lichaam opdrachten. Bij de ziekte van Parkinson sterven zenuwcellen in de hersenen af. Daardoor is er minder dopamine en worden signalen minder goed doorgestuurd.