Vrijdag 3 november wordt de nieuwe expositie van het Historisch Centrum Leeuwarden geopend over winter in Leeuwarden. In ‘De baan is heden geopend’ wordt een beeld geschetst van alle facetten die de winter(periode) met zich meebracht voor de Leeuwarder bevolking.
De tijd van echte winters lijkt verleden tijd. Leeuwarden heeft een rijke historie op het gebied van schaatswedstrijden. Denk aan de beroemde hardrijderijen voor vrouwen op de stadsgracht van 1805 en 1809 die duizenden toeschouwers trok. De internationale schaatswedstrijd op de Grote Wielen van 1885. Of de Leeuwarder kolensjouwer Karst Leemburg die bij de barre Elfstedentocht van 1929 als eerste over de finish op de Willemskade kwam. De wat oudere Leeuwarders zullen nog goede herinneringen bewaren aan de ijsbaan aan de Bleekerstraat of de ijsbaan Tjallinga van Huizum. Hoogtepunt vormde jarenlang de door de Nieuwe Leeuwarder IJsclub georganiseerde hardrijderijen achter, later om De Gouden Bal bij de Prinsentuin.
Armoede en kou
Een strenge en lange winter had ook een keerzijde. Door een groot deel van de Leeuwarders werd bittere armoede en kou geleden. Het was voor velen een periode van werkeloosheid en de noodzakelijke gang naar de armbesturen voor turf en roggebrood. Landwegen werden onbegaanbaar en de scheepvaart kwam stil te liggen. De dagen werden korter en men verzamelde zich rond het schaarse licht van de petroleumlamp en warmde de handen bij de kachel. ’s Nachts lag het ijs op de dekens.
Leeuwarden kreeg in de winter ook nieuwe inwoners. Schippers, de zogenaamde vlottende bevolking, lieten hun schepen invriezen langs de singels en kades en de Friese adel verruilde de buitenplaatsen voor een stadshuis aan een van de aanzienlijke straten van Leeuwarden.
De expositie is te bezoeken vanaf 4 november 2023 tot en met 11 maart 2024 in het Historisch Centrum Leeuwarden, Groeneweg 1, Leeuwarden.