Veel bedrijven uit de jaren zestig, zeventig en tachtig zijn allang uit het straatbeeld verdwenen. De Leeuwarder Seniorenkrant nodigt oud-eigenaren uit om in de schaduw van hun eigen pand te vertellen over toen.
Marten Rinze van der Velde startte in de naoorlogse jaren een cafetaria in de Doelesteeg in het pand van de latere koffiebar Sybs. In 1957 begon hij, na een aantal jaren horeca op de Voorstreek, Marten’s Cafetaria aan de Nieuwestad, recht tegenover het politiebureau. Zoon Martin nam de zaak in 1982 over van de familie Jager, die vanaf midden jaren zestig de eigenaren waren.
Veel oudere Leeuwarders kennen Martin niet alleen van Marten’s Cafetaria, maar ook als dj bij Bar Q en de lokale omroep Radio Mercurius. “Begin jaren zeventig draaide ik in Bar Q. Ik had geen zin om bij mijn vader in de zaak te gaan, want ik zag wat voor aanslag het had op zijn gezondheid.” Zijn vader draaide zeven dagen in de week. “Hij had als eerste een automatiek in Leeuwarden. In het weekend was het pas vier uur in de nacht voordat de tent sloot. En als er dan een paar kroeglopers voor de dichte zaak naar boven riepen dat ze nog wel ‘lekkere trek’ hadden, kwam hij naar beneden, want het vet was nog wel heet.”
Halverwege de jaren zestig was Van der Veldesenior op. Het harde werken had hem gesloopt. Hij deed de zaak over de aan de familie Jager, die een goedlopende fietsenzaak had op de Westerplantage. “Het waren geen horecamensen, maar met een verbouwing en een andere aanpak hadden zij de loop er goed in. Maar na zo’n vijftien jaar hadden hun kinderen het horecaleven wel gezien en vonden ze hun weg in andere zaken.” Op een dag kreeg Martin het aanbod om Marten’s Cafetaria te runnen. “Ik werkte destijds in het filiaal van platenzaak Van den Akker op de Voorstreek, terwijl ik in de weekenden ergens in Friesland de plaatjes aan elkaar praatte.
Ik wilde niet de horeca in, maar ja, ik dacht: waarom niet? Als dj zit je toch ook in de horeca.” Martin pakte de zaken serieus aan. “In de periode dat mijn vader de zaak runde, werd praktisch alles zelf gemaakt, maar inmiddels werden de producten kant-en-klaar aangeleverd, waarbij de kwaliteit hoog in het vaandel stond. Producten zoals pizza’s en broodjes shoarma stonden ook op het menu, maar die heb ik uiteindelijk van de lijst geschrapt. De verkoop van die producten liet ik over aan de gespecialiseerde zaken.”
Veel klandizie had Martin van kostgangers die in het centrum van Leeuwarden werkten. “Tussendoor een snelle lunch en aan het eind van de middag een warme hap. Gasten van buiten de stad stalden hun boodschappen na het winkelen bij ons in het magazijn. Zo ontstond er een band met deze vaste klanten. Soms als het erg druk was, was er de mogelijkheid om in de keuken aan de personeelstafel even te wachten tot er weer een tafeltje vrijkwam.”
Toch kwam na bijna vijftig jaar een eind aan Marten’s Cafetaria. “Marijke, mijn vrouw, overleed in 1996 en ikzelf onderging een hartoperatie. Vervolgens was door het veranderende stadsbeeld de loop naar dit stuk van de Nieuwestad behoorlijk teruggevallen. Ook was er geen opvolging voor de cafetaria en de bedrijfslasten liepen behoorlijk op. Eigenlijk moest ik ook nodig moderniseren en dat zag ik niet meer zitten.” Uiteindelijk zou Martin toch op dezelfde plek blijven werken. “Willem Rozendaal, directeur van Boeken Voordeel, kwam regelmatig bij mij lunchen. Hij had naast het pand van Marten’s ook een vestiging. Als ik zou stoppen, wilde hij wel een filiaal van Euroland in het pand, met mij als bedrijfsleider. Zo belandde ik in een geheel andere wereld.”
Ook na zijn pensioengerechtigde leeftijd bleef Martin bij Euroland werken, tot het bedrijf ophield te bestaan. Stilzitten is er voor hem nog steeds niet bij. Wekelijks is hij met zijn muziekprogramma’s te beluisteren bij RTV NOF. “Het geeft de nodige structuur in mijn dagelijks leven en zorgt ervoor dat ik nog een rijk sociaal leven heb.”■