Anneke Douma (78) is een icoon in de muziekwereld. Eind 2021 ging ze met pensioen, na een succesvolle carrière van meer dan zestig jaar. In die jaren is ze talloze keren geïnterviewd en toen de Leeuwarder Seniorenkrant haar vroeg om een interview, stemde ze toe, op één voorwaarde: dat het geen standaardgesprek zou worden. “De mensen weten inmiddels wel wanneer en waarom ik ben begonnen met zingen.” En dus legden we haar enkele andere vragen voor, zoals: wanneer was ze het gelukkigst? “O, dat is nu”, zegt ze zonder aarzelen.
Het gesprek vindt plaats in het Eurohotel . Anneke woont er vlakbij, aan het Europaplein. Ze heeft haar hondje Boy meegenomen. Ze raakt in gesprek met de fotograaf. “Als zangeres had ik een dienstverlenende taak. Als ik mensen blij kon maken, dan werd ik ook blij. Wanneer ik saamhorigheid kon creëren, één grote familie, dan was ik zó gelukkig. Muziek kan dat doen. Ik ben geen zangeres geworden, ik zong altijd al, vanaf mijn vierde.”Nadat er foto’s zijn genomen (samen met Boy), is het tijd voor de vragen.
Bent u (“zeg alsjeblieft je”). Ben je introvert of extravert ?
“Introvert. Ik ben het liefst alleen met mijn beestjes.” Behalve Roy heeft ze nog een poes en vissen. Onlangs zag ze konijnen die ze ook graag zou willen, maar: “Dat kan echt niet”. “Ik kom niet meer in de kroeg. En nu ik niet meer optreed, leer ik mezelf steeds beter kennen. Daar is eindelijk tijd voor. Laatst zag ik bij Jinek de kleindochter van Frits Philips. Ik heb nog voor hem opgetreden en daar is een foto van. Die zette ik op Facebook en iemand reageerde dat ik zoveel heb beleefd. Dat is ook zo, ik heb prachtige dingen meegemaakt. Ik zing niet meer, ik heb drie operaties gehad aan mijn stembanden. Bij de eerste operatie zijn mijn stembanden beschadigd. En ik werd doof. De vleugeltjes die ik kreeg van zingen waren er niet meer en dus besloot ik ermee te stoppen. Dat had niets te maken met mijn publiek hoor, dat moet je er duidelijk bij zetten”, knikt ze naar het schrijfblok.
Beschadigd
Terug naar de vraag. “Ik heb een behoorlijke rugzak.” Anneke werd als kind misbruikt. Ze liep weg, deed aangifte en zat twee jaar in een tehuis. Op 67-jarige leeftijd maakte ze bekend wat er in haar jeugd was gebeurd, in een documentaire van Omrop Fryslân. “Ik ben beschadigd in die periode. In mijn zangcarrière heb ik het goed gedaan, maar op liefdesgebied niet. Ik heb nooit honderd procent op iemand kunnen vertrouwen en daardoor liepen mijn relaties stuk.
Zingen was een prachtige vlucht uit mijn problemen. Ik heb zoveel liefde en warmte van mijn publiek gekregen, dat genas mij. En nadat ik was gestopt, stond ik stil en had ik eindelijk tijd om een keer goed in mezelf te kijken, om alles een plekje te geven. Ik ben de confrontatie aangegaan. Je kunt niet blijven vluchten, dat gaat wroeten in je lijf.”
Wat was je lievelingsleeftijd tot nu toe?
“Deze leeftijd. Eindelijk heb ik door wie ik ben en wat ik wil. Ik heb rust gevonden.”
Wat is je favoriete vakantie land?
“Ik ben in Los Angeles geweest, in Las Vegas, in Nieuw-Zeeland, in Canada; Friezen zitten overal. Ik ben op cruises geweest, in Alaska, op de Caribbean. Maar ik heb altijd heimwee. Ik ben het liefst hier, veilig en vertrouwd. Ik ben boven Dokkum geboren en ik houd van de ruimte. Zo nu en dan zoek ik die ruimte op. Dan rijd ik naar de Zwarte Haan, naar de dijk. In het bos vliegt het me aan. Ik heb vrij uitzicht nodig.”
Ben je een ochtend- of een avondmens
“Ik lig niet voor drie uur ’s nachts in bed. Ik ben een nachtvlinder. De nachten vind ik fantastisch. Eerst vond ik dat gek. Alle lichten om me heen waren gedoofd en dan zei ik tegen mezelf: jij moet ook naar bed. Maar nu heb ik dat niet meer. Als iedereen in beweging is, dan wil ik ook in beweging. In de nacht heb ik dat niet. Dan is het heerlijk stil.”
Waarvoor zou je in de gevangenis kunnen belanden?
“Voor het stelen van een brood, als ik niet meer rond zou kunnen komen. Ik heb AOW en ik heel dankbaar dat ik dat elke maand krijg. Ik heb nog zoveel kleren van de bühne, daar teer ik op. Ach, ik heb één mond, daar kan maar één gehaktbal in. Ik heb Nederland mee helpen opbouwen, de goede tijd meegemaakt. Soms heb ik het idee dat we weer terug gaan in de tijd.”
Favoriete seizoen?
“De lente. En de herfst, vanwege alle kleuren. Ik heb corona gehad, meteen toen het begon, en sindsdien ruik ik niks meer. Ook mijn smaak was lange tijd weg, het begint nu weer een beetje terug te komen.”
Favoriete boek?
“Ik lees veel boeken over de oorlog. In het begin hield de oorlog tussen Rusland en Oekraïne me ook enorm bezig. Ik bleef maar tv kijken. Hou ermee op, zei ik tegen mezelf. Ik werd er passief van, kon het maar niet loslaten. Nu gaat dat gelukkig beter. Hier is nog vrede. Mannen die lang aan de macht zijn, krijgen narcistische trekjes.”
Waar ben je het meest trots op?
“Mijn kinderen en kleinkinderen.” Anneke geeft open en eerlijk antwoord op de vragen. “Ik heb het leven geleefd zoals ik het heb geleefd en daar draag ik ook de consequenties van. Ik was een serieuze artiest, muzikaal, een harde werker. Ik ben niet gemeen en verbitterd geworden. Ik ben een positief ingesteld mens. Ik klaag nooit, ik vraag nooit. Wil een ander niet tot last van. Laatst zei iemand met wie ik naar de huishoudschool ben geweest tegen me: ‛Anneke, je bent niks veranderd.’ Ze herinnert zich een brief die ze kreeg van een juf in het tehuis. “Ze schreef dat ik zo’n lief, zachtaardig en rustig meisje was. Die brief koester ik.” ■
Over Anneke
Anneke Douma werd in 1944 geboren, in Morra-Lioessens. Ze trad als 14-jarige al op bij verschillende orkesten. Pier Sambrink vroeg haar voor zijn orkest De Sambrinco’s en toen kwam haar carrière echt van de grond. Haar eerste solosingle was een jodellied, maar ze begon al snel in het Fries te zingen. Anneke werd onder andere bekend door de nummers ’t Woanskip (het clublied van Cambuur) en Bonkefeart.
