Iedere week spelen De Martina’s liedjes uit de jaren zestig in het Odensehuis Gerard Smit in Leeuwarden. Dit is een inloophuis voor mensen met (beginnende) alzheimer en hun mantelzorgers. De band is vernoemd naar de oprichtster van dit Odensehuis, Martine Adema. Zij hoorde dat een paar bezoekers, waaronder Max Triebert (82), graag weer muziek wilden maken. Martine koppelde twee oud-muzikanten aan huisdiskjockey Cees Jolmers, die ook keyboard speelt. Cees vroeg een paar van zijn muzikale vrienden om mee te doen en de band was een feit. Een optreden van De Martina’s is niet alleen een mooi moment voor de muzikanten, maar ook voor de bezoekers van het inloophuis. Ze zingen mee en wagen zich soms zelfs aan een dansje. Onze redacteur nam een kijkje en deed enthousiast mee.
Cees Jolmers (73) kon eigenlijk niet geloven dat muzikant Max Triebert, die dementie heeft, het spelen weer zo gemakkelijk oppakte. “Het is opmerkelijk hoe Max opleeft bij de repetities en de optredens. Het was alsof we hem uit een winterslaap haalden. Vraag hem niet wat hij gisteren heeft beleefd, dat is hij vaak kwijt. Maar alle liedjes uit zijn carrière van vijftig jaar geleden speelt hij zo mee. Geen noot en woord verkeerd.” Max vult met pretoogjes aan: “Ik ga iedere keer terug in de tijd. Dat is fantastisch. Ik had geweldige jaren in Duitsland. Het was de opkomst van de Indorock. De dames in de zaal genoten niet alleen van de muziek.”
Elk optreden een feestje
Toen Johan Juckers (74), bekend van de folkband Irish Stew, voor de eerste keer met De Martina’s speelde, was hij gelijk verkocht. “Ik had kippenvel van boven tot onder. Die matte gezichten gingen ineens stralen toen we begonnen te spelen. Er zaten maar vijftien bezoekers in de ruimte, maar zo voelde het niet.“ Cees is ook enorm blij dat dit muzikale experiment zo geslaagd is. “Ik hoop dat er meer muzikanten met dementie mee willen doen. Elk optreden is een feestje en het applaus geeft iedereen een voldaan gevoel. Dat gunnen we andere oud muzikanten ook. Meld je maar aan!”
“We zijn zelfs gaan toeren en dus te boeken,” zegt Johan met een vette knipoog. “We hebben al optredens verzorgd in andere Friese Odensehuizen en hier in Leeuwarden bij Nieuw Mellens en het Vissershuis. Er komen steeds nieuwe aanvragen bij.” Max vindt dat best spannend. “Maar ik neem mijn vriendin altijd mee. Anders doe ik het niet. We noemen haar onze tourmanager. Zij zorgt dat ik er kom, mijn gitaar bij mij heb en me rustig kan voorbereiden. Heel vertrouwd.”
Iedereen kan meezingen
Niemand twijfelt eraan dat er nog de nodige boekingen zullen binnenkomen. “We hebben inmiddels een passend repertoire opgebouwd”, zegt Cees. “Zoals Bye bye love en Una Paloma Blanca met tussendoor een Indisch liedje van Max. Allemaal heel geschikt voor deze doelgroep. De teksten staan afgedrukt in boekjes die we uitdelen, zodat iedereen uit volle borst kan meezingen.”
Johan merkt op dat de muzikale voorstellingen er niet alleen voor het plezier zijn, maar ook een hele duidelijke andere functie hebben. “Door weer muziek te maken verdwijnt de ziekte naar de achtergrond. Sterker nog, de progressie van Alzheimer wordt afgeremd. Toch moesten we helaas afscheid nemen van onze andere muzikant. Hij werd zo slecht dat hij is opgenomen in Nieuw Mellens. Spelen zit er voor hem niet meer in. Maar hij heeft nog een prachtig jaar bij ons gehad.”
Gouden momenten
Cees (keyboard) en Johan (gitaar en zang) doen dit project geheel vrijwillig. Gerrit en Matty van der Meer (accordeon) en Piet Langius (basgitaar) maken De Martina’s compleet. Vol overgave spelen zij bijna de platen uit het systeemplafond. Ik ben er getuige van dat Johan en Max samen met veel plezier La Bamba spelen, terwijl zij elkaar op de gitaar met een korte solo afwisselen. Aan het eind van het optreden sluiten alle Martina’s de muzikale ochtend af met een lunch, samen met de andere bezoekers. Cees fluistert me nog even toe: “Gouden momenten zijn dit. Die neemt niemand ons af!” ■
Het Odensehuis Gerard Smit op het Noordvliet in Leeuwarden is een inloophuis voor mensen met dementie, mantelzorgers en hun familie en vriendenkring. Er is ruimte voor ontmoeting, ondersteuning, activiteiten en advies. Het biedt de bezoekers een stem en een veilige plek naast hun eigen woonomgeving. Mantelzorgers kunnen informatie krijgen over het ziektebeeld en hoe daar het beste mee om te gaan. Inmiddels zijn er in Friesland zes Odensehuizen.
Voor mensen met dementie is het belangrijk om zo lang mogelijk een sociaal leven te houden met activiteiten die er toe doen. Het Odensehuis wil maatwerk aanbieden, omdat iedere bezoeker een eigen belangstelling en achtergrond heeft. De oprichting van De Martina’s is daar een voorbeeld van. Net als iemand meenemen naar een theatervoorstelling of een schilderles. Daarvoor zijn meer vrijwilligers nodig. Belangstellenden kunnen zich melden bij het Odensehuis op maandag t/m vrijdag tussen 10.00 en 15.00 uur. Bellen kan ook via 06 42996645.
