Toen ik jong was lag ik soms in mijn bed te huilen als ik eraan dacht dat mijn vader en moeder dood zouden kunnen gaan. Dat leek me het allerergste dat me kon overkomen en veel te groot om te dragen. De angst voor dat verlies is altijd sluimerend aanwezig geweest. Je weet dat het moment ooit daar zal zijn en hoe ouder je wordt, hoe dichterbij het komt.
Ik had het geluk dat ik pas vrij laat in mijn leven afscheid heb hoeven nemen van één van mijn ouders. Mijn vader is drie maanden geleden overleden, na een intense periode met dementie. Het einde kwam onverwacht. We waren met vakantie en zijn halsoverkop teruggekomen. Op tijd om afscheid te nemen, te laat om nog contact met hem te maken.
Nu weet ik dus hoe het verlies, dat altijd onoverkomelijk leek, echt voelt. Het leven gaat door, maar er is iets wezenlijks veranderd. We zijn een deel van onze ouders, zij zijn onze basis. In beide zie je iets terug van jezelf, beide raken een deel van jou aan. Als een van de twee er dan niet meer is, dan is de balans weg. Zo ervaar ik dat in ieder geval. In mijn herdenkingshoekje heb ik een oude foto van ons gezin neergezet. Dat gezin is niet meer compleet en zal dat ook nooit meer worden. Mijn ouders waren bijna 61 jaar getrouwd. Na de hartverscheurende scheiding van mijn vader toen die naar een verpleeghuis ging, blijft mijn moeder nu echt alleen achter.
De eerste weken na het overlijden van mijn vader was ik steeds op zoek naar een teken. Ik hoopte dat ik zijn aanwezigheid zou kunnen voelen. Dat zoeken heb ik losgelaten. Hij zit in mijn hart en meer heb ik niet nodig. Voor mij is verlies niet iets dat je een plekje moet geven. Dat suggereert dat je het af kunt sluiten. Maar verlies is een oneindige reis; ik verlies mijn vader iedere dag weer opnieuw. Dat voel ik als ik een plant in de tuin zie die hij erin heeft gezet. Als ik een liedje hoor waarvan ik weet dat hij het mooi vond. Als ik iets lees over zijn favoriete club. Hij heeft zoveel achtergelaten, dat ik niet kan ontkomen aan alle herinneringen. Natuurlijk doet dat pijn. Maar ik ben ook enorm dankbaar voor de liefdevolle band die we met elkaar hadden. Je ouders verliezen terwijl het contact niet goed was is misschien nog wel veel pijnlijker. Bij ons zijn er geen losse eindjes.
Als het een heldere nacht is, kijk ik altijd even naar de hemel. Ik heb geen idee hoe de dood eruit ziet, maar ik stel me overledenen graag voor tussen de sterren. Het lijkt me een fijne plek; de sterrenhemel straalt zoveel rust en schoonheid uit. Dat geeft een beetje troost. ■
