Iedere 65-plusser maakt het mee: je struikelt bijna over een drempel, glijdt uit op natte bladeren of voelt je even wankel bij het opstaan. Vaak loopt het goed af, maar het kan ook fataal zijn. Valpreventietrainer Mark Hofstee van Mike PT ziet het dagelijks in zijn trainingen: met de juiste oefeningen kun je je risico aanzienlijk verkleinen én je zelfvertrouwen vergroten.
Mark geeft groepstrainingen val preventie in de gemeente Leeuwarden. “De reden dat mensen zich aanmelden, is vaak een valincident of een bijna-valincident,” vertelt hij. “Weet je dat mensen boven de 65 jaar een of twee keer per jaar vallen? Vaak is dat zonder letsel, maar het heeft wél impact. Hun zelf vertrouwen daalt, waardoor ze eigenlijk nog méér risico lopen. Ze worden onzeker, want ze willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen.
Ze vragen zich af wat ze eraan kunnen doen.” Valpreventie kan helpen: “Je lijf is je gereedschap. Als je het niet gebruikt, verroest het.” Mensen worden geattendeerd op het bestaan van de groepstrainingen via mond-tot-mondreclame en sociaal werkers uit buurtcentra. “Maar ook omdat we hebben deelgenomen aan de week van de Valpreventie in de Stadskerk en dankzij advertenties van de gemeente Leeuwarden in de Leeuwarder Courant,” verklaart Mark de enthousiaste toestroom van deelnemers.
SUPERMAN
Op verzoek licht hij een tipje van de sluier op over de inhoud van de tien weken durende groepstraining. “Een van de oefeningen is dat mensen tegenover elkaar op een stoel zitten en een tennisballetje met de voet overspelen. Op die manier trainen ze de beenspieren. Terwijl ze de oefening doen, stel ik vragen waar ze voor zichzelf een antwoord op kunnen geven. Bijvoorbeeld: neem ik de trap of niet?
Naderhand spreken we dat met z’n allen door: ook als je gelijkvloers leeft, is het zinvol regelmatig de trap te nemen. Al neem je maar een paar treden, zo houd je je beenspieren actief. Wat we ook heel veel oefenen zijn ‘squats’.” Lachend: “Veel mensen weten niet wat dat is. Je gaat dan net met je billen boven een stoel hangen, waardoor je benen sterk worden. Daar naast doen we veel oefeningen die zich richten op je reactievermogen, zodat je nog net even dat stapje kunt doen, waardoor je niet valt. Of een krachtoefening waarbij je met stokken tegen over elkaar zit en elkaar uit de stoel moet trek ken.
” Een oefening die zorgt dat de wangen rood kleuren is ‘de Superman’, vernoemd naar de gelijknamige stripfiguur. “Dan ga je op één been staan. Vervolgens steek je een arm recht naar voren en het tegenovergestelde been recht naar achteren. Als dat lukt, dan gaat er een gejuich op, hoor!”
IEDEREEN KAN MEEDOEN
Tijdens de koffie, na afloop van de les, is iedereen een beetje ‘achter de pûst’, is Marks ervaring. “Maar iedereen kan op zijn eigen niveau meedoen. De groepen zijn heel divers. Deelnemers variëren van 65 tot 90 jaar. De ene komt binnen met de scootmobiel, de ander met een rollator en weer een ander snelwandelend. In de groep maakt dat niet uit: je doet mee.” Wel is het zo dat je wordt uitgedaagd, waardoor je succes-momentjes ervaart en je zelfvertrouwen groeit.” Minstens zo belangrijk als de oefeningen is het samen lol hebben, elkaar motiveren en zorgen dat je vertrouwen krijgt. ‘Dit kan en durf ik nog.’ Vertrouwen, waardoor je eropuit durft te gaan,” besluit Mark. ■
WIST JE DAT?
• Een kwart van de Friese 65-plussers valrisico loopt;
• Vrouwen meer risico lopen dan mannen;
• Van de circa 1900 mensen die jaarlijks bij de Spoedeisende Hulp terechtkomen een groot deel een incident in, om of rondom huis hadden;
• Jaarlijks 275 Friezen om het leven komen door een valpartij;
• Het leeuwendeel van deze overledenen 70 jaar of ouder is;
• Je iets moet doen aan je beweging, aan je reactiesnelheid en je angst als je wilt voorkómen dat je valt;
• 65-plussers in de gemeente Leeuwarden gratis gebruik kunnen maken van twee soorten valpreventie. Zie http://www.leeuwarden.nl/zorg-engezondheid/valpreventieprogramma-ik-sta-sterk/
• De in dit artikel genoemde groepstrainingen worden gegeven in buurtcentra in Leeuwarden en het dorpshuis in Wergea
