‘Nederland in oorlog met het Duitsche Rijk’ kopt de Leeuwarder Courant op 10 mei 1940. Van de ene op de andere dag is ons land bezet, en langzaam dringt de oorlog door in ons dagelijkse leven. In de tentoonstelling ‘Oog in oog met oorlog’ in het Fries Museum wandel je door de straten van Fryslân aan de hand van historische foto’s en filmbeelden, van de mobilisatie tot de bevrijding, nu 75 jaar geleden.
De tentoonstelling geeft een indringend beeld van de oorlogsjaren, het verzet en de Jodenvervolging in Fryslân. Bekende en minder bekende verhalen passeren de revue. Zo zijn huiveringwekkende filmbeelden te zien van de deportatie van de familie De Jongh in 1942, stiekem gemaakt door een overbuurman.
Ook zijn er foto’s en filmbeelden van een nationaal-socialistische bijeenkomst op het Wilhelminaplein (dat door de bezetter ‘Het Plein’ werd genoemd). In Leeuwarden, maar ook in andere steden, werd het straatbeeld overspoeld door Duitse bewegwijzering.
Er is beeldmateriaal van de honger-winter van 1944-1945. Circa 70.000 hongerevacués werden over Fryslân verspreid, waar de tekorten net iets minder nijpend waren dan in de rest van Nederland. En van Schiermonnikoog, waar gesneuvelde Engelse vliegeniers met militaire eer werden begraven door Duitse soldaten. Tot slot laten bijzondere filmbeelden je de eerste dagen na de bevrijding meebeleven. Je ziet een uitbarsting van vreugde in verschillende dorpen en steden in Fryslân, maar ook de schaduwkanten van de bevrijding, zoals arrestaties en afrekeningen. ■
‘Oog in oog met oorlog’ is tot stand gekomen in samenwerking met Tresoar, het Fries Film Archief en Historisch Centrum Leeuwarden. De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door Provinsje Fryslân, vfonds en Stichting Friesland 1940-1945.
