Maanden achtereen werkten ze zich in het zweet aan boord van de Willem Barendsz.
Vaak tot aan hun enkels in het bloed, spek en traan van de walvissen die ze verwerkten
op het fabrieksschip. De jonge mannen die na de oorlog meevoeren op de Nederlandse
walvisvaart, waren de trots van de wederopbouw. Maar toen de zeeën leeg raakten en
de walvissen met uitsterven bedreigd, kantelde dat beeld. Walvisvaarders worden niet
langer gezien als hard werkende helden, maar als moordenaars.
In de tentoonstelling ‘Bloed, zweet en walvistraan’ in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek is te zien hoe de Nederlandse walvisvaart door de eeuwen heen beleefd werd. Zowel door buitenstaanders als door de walvisvaarders zelf. Er wordt niet om de brute jacht heen gedraaid. Uniek is dat gastcurator Anne-Goitske Breteler voor de tentoonstelling kan putten uit dagboeken, fotoboeken en andere herinneringen van de naoorlogse walvisvaarders. Dat werpt een nieuw licht op de zaak. Want de jonge mannen voeren vooral mee voor het avontuur en het geld, maar zagen ook toen al de keerzijde.
Interactief deel
Middenin de tentoonstelling is een tunnel gebouwd, die alle zintuigen prikkelt. Je hoort
geluiden en stemmen, ziet foto’s en filmbeelden en je mag er ook aan echte baleinen en potvistanden voelen. Voor jongere kinderen is er aanvullend op de tentoonstelling een interactieve presentatie over het grootste dier ter wereld: de blauwe
vinvis. Rondom een tien meter lange stellage waarop ‘Femke de blauwe vinvis’ is te zien,
komen kinderen samen met hun (groot)ouders van alles te weten over dit dier – en gaan ze vooral ook zelf aan de slag. Zo mogen ze onder andere voelen in een ‘walvisbek’ en kunnen ze het walvisorgel bespelen om de geluiden na te bootsen. ■
‘Bloed, zweet en walvistraan’ is van 5 juni tot en met 5 september 2021 te zien in het Fries
Scheepvaart Museum, Kleinzand 16 in Sneek. Online reserveren is verplicht en kan via
www.friesscheepvaartmuseum.nl.
