Tegenwoordig brengen we kleding die we niet meer dragen naar de kringloopwinkel,
we doen het in de textielcontainer van het Leger des Heils of we verkopen het op
Marktplaats. Maar tot in de jaren zestig van de vorige eeuw was de voddenman een
bekend gezicht in het straatbeeld. Deze koopman (ook wel lorrenboer genoemd) ging
langs de deuren om oude kleding en ander textiel op te kopen.
“ Vodden, wie heeft er nog vodden? Ik geef de hoogste waarde voor uw vodden. Geloof
me ’t is nou het seizoen, om al uw vodden weg te doen. Wat heeft u aan die todden? Geef mij uw oude vodden!”
Uit: Huis- tuin- en keukenliedje – Wim Sonneveld
De voddenman had vaak een bakfiets of handkar bij zich en heel soms een paard en wagen of een hondenkar. Honden waren immers een stuk goedkoper dan een paard. De vodden die de huisvrouwen aanboden, werden gewogen in een jutezak aan een weeghaak. Daarna werd de prijs bepaald; meestal een paar stuivers. De voddenman stalde de nog goed uitziende kleding op straat uit voor de verkoop. Wat niet meer bruikbaar was, verkocht hij door voor de productie van poetsdoeken en papier. Werd papier dan gemaakt van vodden, zul je je misschien afvragen. Ja, dat was inderdaad zo. Papier werd daarom destijds ook wel lompenperkament genoemd. Tegenwoordig gebruiken papierfabrikanten zelden meer vodden; veel kleding wordt gemaakt van kunststof en dat is niet geschikt. Maar voor de echte liefhebber is handgeschept lompenperkament nog wel verkrijgbaar.
Stiefbeen en zoon
De voddenman maakte dus lange tijd onderdeel uit van het dagelijkse leven. Er was zelfs een tv-serie met een handelaar in lompen en oude metalen in de hoofdrol. Herinner jij je Stiefbeen en Zoon (1962-1974) nog? Deze komedie ging over een vader en een zoon, gespeeld door Rien van Nunen en Piet Römer. Leuk weetje: de serie kreeg in 1964 de allereerste Gouden Televizier Ring.
In een modern jasje
Toen de welvaart in ons land toenam, verdween de voddenman. Er kwamen andere manieren van recyclen. Eigenlijk was de voddenman zijn tijd ver vooruit door textiel een tweede leven te geven. En wat zo leuk is: er zijn twee moderne en duurzame initiatieven, geïnspireerd op dit vergeten beroep, die zelfs een naam hebben die de voddenman eer aan doet: Voddenmannen en Vodde. Die laatste is een sokkenfabrikant uit Tilburg, die sokken maakt van oud textiel. Voddenmannen is een collectie van modeontwerper Rens de Waal. Hij maakt van afgedankte kleding van het Leger des Heils nieuwe kledingstukken. Rens selecteert de items persoonlijk en maakt er iets hedendaags van. Geweldig toch! ■
